Monday, June 4, 2012

Hiti leh - LD May 2012


Vannuoi leisiet hoilam’a ipiti kipei’a ipiti kitol hitantem, tu nikhuo hin eiho lah’ah satanic cult hatah in ahung gingdohta’n, lunggel akidang in, timul tho aum in, Manipur thinglhang gam, Kuki chate, 99% Christian kitite ipiti i-hi’u hitantem? Mi konkhat in satanic hi thilsuoh kidang ahi ati uvin, abang in thilsuoh kidang ahipoi, thilthah zong ahipoi, tahsanna’a i-lhahsam jieh’u ahi tiloi zong aum’e.
LD February issue a chun satan hou hin dalha guollhang khat thusim ina suodoh tauve. Hiche banzom ding chun facebook, mobile news, twitter ho’ah Kuki chate lah’a satan houho thu ahung gingdoh zap zap jiengta’n ahi. Churachandpur bep’a umdan’a i-na hed’u chu ana chal zing in, tuhin Sadar Hills lam zong suhkhah in aumta’n, chuleh Manipur bep hilou in Assam lam geiya zong gam alahguo uvin, lamkaiho hapanna jal in alud thei pouve tithu akijai.
Satan houho hin haosatna ding hihih zong leh sum-le-pai kimanchahna kham anei zing thei uvin ahi. Chule khamna theiya lobho bailamtah in lheplhah in aum thei uvin ahi. Hiche akuon’a i-mudoh’u chu satan houding’a hung kipedoh atamjo hohi nopsahna ding le tahsa ngaichadho suh bulhin theina ding’a lunggel anei’u hitei ding in ginchad aum’e. Tuni hin amaho thu i-ha sei nuomjo pouvin, ipiti pan i-lah uva ipiti i-doudaldi’u ham ti lampang joh i-seidoh nuomjo uve.
Gamthim gam chu eiho akuon’a gamla tah’a umdan’a i-nagel zing lai uvin eiho lah’ah ana umkhata’n ahi. Gamthim gam’a ding’a mitlhi luong’a i-tao tao kah uvin cha-le-nao tamtah gamthim gam’a ding in ana chiedoh tauve. Ahung kinungle kitna ding uva panla ding chun hing zing Pathien hou nang-le-kei mopuohna hilou ding ham? Hedphah louho’a ding’a bon ann-ngol’a, mitlhi luong’a i-tao ngapchad’u leh cha-le-nao alamvaiho’a ding’a panlah ding chu ipi asietna um intem? Lekhabu thieng in zong eima innsung mi ahitieng leh pan halahjo cheh ding’a eihil’u hilou ham?
Khosung’a guollhang chapang akisa chavai zep i-mu tieng’u leh kidahtho leh thedtho’a i-seisiet’u i-pailhah’u angaitai. Hiche hi Pathien in eiho bawl ding in aphalpoi. A lhagao’u huhhing’a aumtheina ding’a pan i-lah’u angaiye. Jesu Christa chu chonpha holding’a ahipuon, chonseho holding’a hung anahi khajo khel khel’e. Ama nungzui hochun Ama umcham azom angaiye. Ama umchan zom theina ding in chonse ho ngailud angaiye. Houbung lamkai chacha hotel’a mi seise hadpen’a i-panji’u hi Pa lungdei lam ana hikhel puonte.
Chapang chu achiena ding lampi’a phatah’a khoukhah ding ahi. Alungthim’a kikhumludsa khat chu mohseh in haimil jieng puonte. Pathien thu zong chapang lungthim sung’a phatah’a phulud pieh ahileh akhanlet changeiya asuhmil ding tahsan aumpoi. Innsung kitublou, nu-le-pa kinah zing na innsung, ju-le-sa in vai ahom zing na innsung, khamthei’a kibuolna innsung ho’a kuon in satan in pan alaji’n, a nungzui ding mi bailamtah in akimu zing theiye. Hou-inn dah gin sieh’a kikhom zing nang zong nahin lheplhah khahji hilou’ong? Pathien thu kichiehtah’a jakhalouho chu ipiti alheplhahda ding ham?
Chapang lungthim sung’a muchu pha i-na tupieh’u hileh tuni hin eiho lah’a satan hou kiti thu hi gingdoh ding in tahsan aumpoi. Chuche gam, khache gam’a keiho mission in hou-inn hijad katungdoh tauve ti’a kipah-pah thei i-hi tapouve. Migam’a hou-inn i-ga tundoh zing lai uvin eiho hou-innho achim zong ana umtai. Eiho lah’a satan hou thu kipha puoh zing thei nalaiya migam’a Pathien thu i-gasei sei’u chu adihthei nadem? Eima mit’a inn-kam kimulou’a mi mit’a buoh-hal um kilahdoh ding’a seite chutoh ikibah khahdi’u tijad aum’e. Hiche chu ahilouna ding in eiho lah’a Pathien ngailudna thu hi thezal thah kit’u hitin, kum 100 val Pathien housa hizongleu hen tuthah’a satan in gaasuo ding beiya eihin koikit masang uvin Pathien thu’ah kitulud kitjo’u hite. Anuoi’a hin lunggel phabep kahin tahlang’e:
Sunday School
Eiho’a ding in Sunday School hi school poimotah khat anahi’n, tu’n zong ahi’n, hizong hizing nalai ding ahi. Chapang khuo helou khat alungthim sung’a Pathien thu muchi bang’a tulud piehna ding mun ahijieh in gelkhoh tin-ten angaiye. Hiche lai mun’a kuon’a hung seilien’a, Beginner akuon’a Senior changei phatah’a hin chaiho chu hoilai mun hizong leh akailouho toh kikhiehna aum zing teiyin ahi. Alungthim sung uva imacha umlou tobang ahi nalai uvin, Pathien thu’a hilchahna ahung umthei tieng leh atamjo lamvai tapuonte. Hiche jieh chun hiche lai mun’a chapangho Pathien thuhil ding hi mi zouse moh lah-lah jieng thei hipuonte. Chapang alungludna lamtah’a puithei mi, hiche alungludna’u toh kituoh’a Pathien thu hiltheimi ahiding deisah ahi. Chule lekha thiem’a chapangho lunggel itobang ahiding hethei miho hileh deisah aum diehset’e. Sunday school a bou Bible kichoi’a adang’a adu-du ne, adu-du dawn, anop nop bawl hovang chapangho’n zong vetton thei pouvinte. Hiche tobang mihilho chapang chu nikhuo khat leh thase intin, amihilpa nung ahin zuikhah jieng thei ahi.
Chule chapang in Sunday School a lekha asim ding zong phatah’a guon pieh angaiye. David kelnguoi chinho chu apoimo poi tina hilou in Christian doctrine hojoh aneo akuon’a hilding chu phajo ding in ginchad ahi. Aneo akuon’a phatah’a kihil hochun i-bawl’a meilhei nungah guollhang ho akichenpidi’u ham? Gampam’a um’u zong leh tahsanna toh umkhom zing ding uvin tahsan ahi. Hindu hokhu chapang chakhat in zong phatah in milim kisiemthu lim khu ajabawl thei uve. Amaho milim siem hou ahiuve ti’a amaho chonna zouse thed ding ahi jieng poi. Aphalai lai kilahdoh ding ngai kasai. Hahsatna le genthei nikhuo’a juphung saphung bel ngailou’a Pathien kom’a mi akituhlud jieng theina ding lampi hung piengdoh khajo molou ding ahi. Chapang in thusim angai nuom nai ti’a thusim bouseh hil-hil jieng chu aphapen hikhel lou maithei ahiye. Thusim tamtah ahedsang’a thusim khat akuon’a ipi zildoh anei’em ti lamjoh kiha gelkhoh joleh ti kiguo ihiuve.
Innsung maicham
Mihiem’a ding’a ima zouse tobang ahung kipatdohna chu innsung anahiji’e. Innsung chieh chieh hizong leh maicham siem le siemlou innsung in kikhiehna aneikit in ahi. Maicham siem chieh chieh hizong leh maicham kisiemdan in natoh aneiyin, atohdoh achuom chieh ahikit’e. Minu-le-mipa tamtah in innsung maicham hi chate phona ding, lunggel nopmo zouse seidohna ding in i-mang jiuvin, hiche hin thilpha lam sang in thilse lam joh aha tohdohjo’e. Chule chapang in innsung maicham siem sieh’a kipho ahin chimchah tieng leh innsung maicham’a kuon’a gamlad ding ahin ngaituo panding ahitai. Hiche chu thilse achung’a lhung ding kipatna anahikha kitji’n ahi. Hiche sang’a chu innsung maicham chu Pathien thu’a kihilna’a manchah’a, chule Pathien in innsung’a phatthei buohna ahin lhunsahho aneo hitaleh alien hitaleh kipathuseina le Pathien thangvahna’a manchah joh ding deisah ahi.
Mibang khat in innsung maicham asiem tieng leh innsung mi khatpen pen chung’a alungnopmona zouse phuondohna in aneiji’n, hiche chu hilou ding ahi. Pathien kilepna’a manlou ding ahi. Chate’n innsung maicham siem ding atijad sang uva athanoppi theina ding uva puihuoi tei ding aki phamo tai.
Houbung lam’ah
Eiho’a ding in ijad kisei zong leh kiloikhomna lah’a aphapen chu houbung kiloikhomna hi ahi. Bible thiem zong tamtah i-nei tauvin, hinla vangsiet umtah in aloi loi’a kikhenna ana umkhah tah jieh in houbung zong phachuompi i-neidoh tauvin, amin i-sim zong leh heddoh lou ding tamtah aumtai. Hithei henlang khosung khat’a hin ahoichepen hizong leh houbung khat bouseh umthei leh dei aum lheh jieng’e. Ajieh chu khosung’a houbung tamtah aumna mun’ah khosung mi zouse aki kihetuo zoupuon, eima houbung mi akiha hedjoji’e. Hiche kihedtuona chun ase hileh apha hileh khat chung’a lhung ho heddohna thei ahin siemdohji’e. Houbung ahad le hadlou chu thuchuom ahita’n, Pathien thu’a kiloikhomna khat ahijieh in mitin in ama ama houbung gelkhohna aneisuoh keiye. Jukham’a achavai pen ti’a mi’n aseiji ho’u zong amin umna houbung mi’n adem pieh leh akikhom zing hosang in ana ponajoji’n ahi. Hiche hi houbung lamkaiho’n chance lahna’a neiya, achavaiya mi’n aseiho siemphatna ding’a manthei ahiye. Eima kisiemphatna ding’a midang dem ding tina vang ahipoi.
Tamtah vei i-sei tauvin, khatvei toh’o.... i-seikit’u. Houbung atamjo’n gampam’ah missionary i-koi uvin, amaho’a ding in sum i-dong uvin, taona i-mang uvin, ann i-ngol uvin, khatcha aphapoi katipoi, aphasuoh keiye. Ahinla gamlatah’a hedkhahlou behho hatah’a i-gelkhoh zing lai uva eiho angsung’a cha-le-nao tamtah satan nungzui ding’a ana kipiehdoh hi akhoh tangeiye. Eimaho’a ding in zong taopan taute. Ann zong ngol in taona mang tauhite. Delphah ding’a aumped uva hi delloi ding ahiye. Delphah lou nung’a kaa chu aphatchuomna umlou ding ahitai.
Pathien thuseiho’n mi’n amatdoh theilou ding thugil tamtah zong asei thei uve. Numei chapang hedlou ding’a thusei loi zong ina umkit jiuvin akhoh lheh’e. Thu kisei chu aneopen apat alienpen changeiyin ahedthiem thei ding thu sei i-lhasam nalai uve. Hiche zong hi bawl khiel khat ahitai. America context a thu sei khel khel angaipoi. Eiho society, eiho khosung le vengsung context in thu seiji leuhen gam-le-nam ngailudna zong chapang lungthim’ah piengdoh thei inte ti’n kagel’e.
Chule koikhuo hizong leh houbung lamkaiho’n khosung’a ju-ne sa-neho mi chavai iti uva i-dem zing’u ngah phad ahitai. Eiho’a hosang’a gamthim gam’a hed khahlouho chu ana chavaijo maithei’u ahiye. Midang gelkhohna ding in eiho iki gelkhoh masat’u angaiye. A innsungmi gelkhohna neitheilou khat in gamthim gam iti-ti’u chu aphatchuomna aumkhel nadem? Gamthim gam gellou ding tina ahipuon, i-gel masang uva eiho kigelkhoh masat ding ti ahijoi.
Hoilai mun hizong leh satan houho matdoh ahi’u leh voh in aum jiuvin ahi. Amahohi voh’a phachuom ding ahi tapouve. Abangkhat dieh dieh chu mi’n avohna maha ho zong mit’a muthei ding in adamdoh pai pai jieng’e atiuve. Amaho’n alelpen uva asei’u chu lhagao chemjam ahiye. Chule hiche hi azong atija pen uve. Hinla mikhat chun ama’a imacha umlou hiel’a Pathien thu aseipieh leh anuoise zep uve zong akiti. Lhagao’a hinna dihtah neiho’n phatah’a counselling aneidi’u akiphamo’n, chule angaicha lheh uve. Aphadsieh in satan in atuhchah zing dieh pouve. Alhakang kuom aum in, mihiem lunggel aneithei tieng’u leh akisih thei lheh uvin, hinla lhagao phalou in ahin matkit tieng’u leh amaho nop-le-daa kibang in angaima ahikitji tauve. Hiche lhagao phalou chun adalhah theina ding uva jeb chu aphatchuomna umlou ahiye.
Pastor khat in satan hou atiho’u khat phad sodtah aboipi in, ama’n aseina’ah “lhagao phalou in ahin matding tieng leh tijadna aneiji’n, ahin mat phad le chun amasung’a midang cheng bang in imacha khohsahna aneiji tapoi. Hinla hiche lhagao phalou chu taona bouseh in adaldoh theiyin, tunzong ama adamtai” ti’n aseiye. Taona bouseh in ajoding ahijieh in kivoh voh chu aphatchuomna umding ahi tapoi. Houbung pumpi’n zong taopieh jieng thei ahiye. Mi tamtah lah’a mikhat taona beh chu Pa’n ana santhei ahiye.
Mimal hinkhuo’ah
Eima hinkhuo chu eima’n i-kiven thiem angaiye. Suhkhiel tohkhiel aum tieng leh midang ngohji ding chu angaina dan in um zong leh adihpoi. Mihiem hin hinkhuo’a kisihna akinei tieng leh kisiemphatna ahung umtheiyin, kisih nung’a siem phat theilou zong aum’e. Avel vel’a kisih nung’a kisiemphatna aumlou leh kisihna asang cheh asang cheh in, achaina chu siemphat theilou ana hijita’n ahi.
Eima hinkhuo adamtheina ding’a bawl ding i-he uvin, i-hed’u i-bawllou tieng’u leh dammona i-nei jiuve. Hedlou mong mong’a natna hung lhung zong vang umkhat nante. Hinla atamjo vang vendoh thei ahisuoh keiye. Ama le ama ki control theilou mi chu khopi achimsa tobang ahi ti’n Lekhabu Thieng in eihil uve. Khopi achimsa chu apanna ding umlou ahidan i-hesuoh kei uve. Mihiem khat’a kipiengdoh ngal’a apanna umlou hiel’a thi jieng ding chu pamai behseh hilou ham? Alien hitah ta, aneo hitahta, panna khat beh neiding vang mitin in tup chieh angaiye. Hiche panna neitheina ding’a chun gentheina le hahsatna tamtah kimaituopi ding aum in ahi. Itobang hahsatna hung lhung zong leh lhulou hiel’a ding zoupa bou in lolhinna amu ding ahi. Mi tamtah lolhinna amu masang’a alung lhahdai khahji tah jieh uvin gellou lambeh’a akiheidohji tauve.
Lamchuom beh’a ana kiheidohho chu satan in bailamcha’n alhemlha theiye. Satan hou itiho’u zong atamjo khu phatah in research kibawl leh hiche jieh chu ana hikhel maithei ahiye. Chule mihiem in i-lungthim hi suhbuoi zing angaiye. Lungthim khat boipi neilou’a aum tieng leh satan in mun lientah aneijita’n ahi. Hiche mun-ong chu piehlou angaiye. Lekhasimho’n zong gunchutah in sim’u hen, natongho’n zong gunchutah in tong’u hen.
Tulaiya eiho’n lolhinna ding’a i-gel thupipen’u chu education itiuve. Ahi le hilou thuchuom ahita’n, education chu i-gel thupi pen’u ahitah zong leh athupipen’a i-gel bang uva chu thupitah’a toh muolsuo guot ding ahiye. Katina chu moh’a moh sim-sim hilou’a tahbeh mong’a simding iki deisah uve. Lekha phatah’a i-simdoh’u leh sum muna ahile hilou chu thuchuom ahikit in, i-hinkhuo’u hatah’a eihin siemdihdi’u tahsan aum’e. Ajiehchu se-le-pha i-hedtheina ban ahung lhung ding geldoh theina le mudoh theina zong i-neidi’u ahiye.
Achaina keiding in
Tahsanna’a hing ihiuvin, tahsanna’a i-khantou’u angaiye. Tu dinmun in eiho lah’a satan hou kiti ahung gingdoh in, hinla thilthah vang ahipoi. Tahsanna’a lhasam i-hi khah jieh uva lhepna’a i-na lhahlud khah’u hijo ding in tahsan aum’e. Adang zong hedbe hung umzing nalai inte. Mi koitobang hamkhat chu heddoh ahizong leh seisiet le dalbawl tholou’a taona’a anung delzui zing ding in laijon ikitiem uve. Pathien in gaasuo ding’a eihin deisah’u ahi’n, mikhat le ni i-taopiehna’u chu Pathien in asan leh eiho’a ding’a gaapha zong ana hikha molou ding ahi. Houbung lamkaiho ahi’n, khosung lamkaiho ahi’n, nam lamkaiho ahi’n, ipi lamkai hizong leh, hitobang hohi jeb le voh’a phading ahi pouvin, taona’a nungdel’a Pathien thu’a counselling phatah neipi ding ahijoi. Pathien ading in bawlmo aumpoi. Pathien siem ihiuvin, Pathien in i-lunggel’u zong eihin hei lamdang pieh thei’u ahiye. Satan ading’a thidingsa ho zong kisihna anei’u leh Pathien in angaidam tei ding tahsanlel aumpoi. Ngailudna bulhingsel’a eina ngailud’u ahi’n, tu’n zong eihin ngailu zing uvin, maban’a zong eihin ngailu zing nalai uvinte ti i-tahsan uve. Hichena ding chun ama lunglam’a chon angaiye. Ama lunglam’a Abraham achon jieh chun Pathien in Sodom le Gomorrah asuhmang kuon in mipha 50 apat’a 5 changei aum leh ti’n kinolou hiel in akhiehsuh zing’e. Pathien lungdei bang’a chon ihi’u leh satan houho’a ding in taona mangle’u hen amangthaisa hizongle’u Pathien in ahuhhing thei nalaiye. Ka laijon, satan houho’a ding in khatvei seh-seh hizong leh taona ana mang in’o.
Chingthiempa

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.