Monday, August 30, 2010

ATM a kilhep lhahna ho akuon in chingtheiyin (Laijon Digest August 2010)

Leisiet khantou zing toh kilhon in tulaiyin bank account akuon’a sum lahdoh ding ahitieng leh koima zouse’n bank ajuon tapoi. Chule gampam’a chiedoh ding ho’n zong asakhao uva sum tamtah tah akipuohji tapouve. Leisiet aneo zep zep toh kilhon in khuolzin dingho zong kholaiya avale ped’a sum imacha polou’a avale tobang in akhuolzin lele theita’n ahi. Katina chu ATM card iki puoh pouleh mun zouse tobang’a sum nai jieng thei in aumta’n, akizen lheh jieng’e. Hinla Manipur a eiho khopi holah’ah CCpur bouseh’ah ATM aum nalaiyin, adangho’a zong ahung umbe ding ikinepna’u ahi’n, itih’a hung guilhun ding ahivang seithei ahipoi. Khatvei tei vang chu hung guilhung nalou ding ham?
Mundang’a i-zindoh ding tieng leh ATM khat pou pou nai jieng thei ahitai. Leisiet’a ahoi le apha atam zing bang in ahoilou le aphalou zong akibang chet in atamkit in ahi. Eiho lah’ah tu tadi in umkhel hih zong leh maban chomlou kah’a hung umjieng thei ding ATM card aneite hedlou kah’a kimanpieh tiho akuon’a iki vendoh theina ding uvin anuoiya hin kiven dingdan phabep ahung kitahlang’e. Chule khuolzin doh tieng leh khopi sung’a ana umtei tei thilpha vang chu hilou hiel ATM card boina ho akuon’a zong kivenna ding’a thil phachuom ahizeh in khohsahna lientah neipum in anuoiya hin thuguol phabep ahung kitahlang’e.

• ATM card anunglam’a chun customer service phone number um inte. Hiche chu na diary book ah sunlud in. Ijem ti’a na ATM card min nahin guhpieh khah’a ahileh lungdon khuoisat umlou hiel’a phone nabawl’a, ATM card na mansah dan thusim naseileh hiche ATM card chun na bank account akuon’a sum siki zong ana lahdoh theilou ding ahitai.

• Ahithei ding lelei leh khuolzin le zing miho’n ATM card issuer ho kom’a khuolzinna ding mun le nikhuo ho hedsah zing phante. Na umlouna mun’a na card mangcha’a sum lahdoh guo aumleh heddoh le matdoh hijieng thei ding ahiye.

• Ahithei ding leh internet mangcha’a banking alerts ading’a ki register phante. Iti ham’a bank lam akuon’a thilthah le thuthah aum tieng leh mobile a sms muthei hiding ahiye.

• Eiho lah’a ding in boi um behseh hih nante, hinla gampam’a khuolzin ding’a nachiedoh tieng leh ATM alui behseh ahilou nen dehduhho manlou in aphai. HIche tobang ATM hochu atamjo mantheilou ahiuvin, abang khat dieh setset chu atah tah hilou, ahivang’a na card information lahdohna’a manthei ahizeh in manlou hiel in aphai.

• ATM naman zing pen toh kituohlou hiel’a thupieh hinbawlho namanlou ding ahi. Vetsahna ding in sum lahdohna ding’a PIN nivei enter ngai tiho bang ana umji’n, hiche tobang hochu naman khah leh aban chalbe talou’a na card na kilahdoh loichel jieng ding ahiye.

• ATM machine naman masang in a machine chu venlang, asietna tobang khat namudoh aum leh namanlou jieng ding ahi. Koi tobang hamkhat chun na ATM card nang in nadalhah nung’a ama’n aman thei nahlaina ding manchah ana kituothei ahiye.

• ATM a sum nalahdoh ding tieng leh navellah’a umho chu phatah in vechien masa’n. Miphalou ding’a na ginchad aumleh chingtheiyin, na sum guguo ahilou leh na PIN ana thimvet hithei ahiye. Na PIN chu nang bouseh in nahed ding ahiye. CCpur ATM ading in vang hiche tobang chu heddoh hahsa lheh inte. ATM room sung’a khu mi athol jad jad dinglud jieng’a, sum i-lahdoh zong leh aban’a ding ho kinoval’a i-sum zong nah nah’a ki kilah man ham ham ahizeh in chihthei diehset angaiye.

• Itiham’a na card atanden’a ahileh donse tahih in. Customer support centre ho hieng’ah report bawljo in. Chule itiham’a nahedlou kah’a nahin kithuopi ding mi ahung diehset leh chingthei pai jieng’o

• Na PIN natalud ding tieng leh ahithei chan in nakhut langkhat mangcha’n a keypad sel in. Navellah’a dingho’n na PIN chu ana melchih ahilou leh camera hamkaht’a ana lahdoh thei nahlai ahiye.

Na account a balance umjad chu nahedsa hizong leh mat le mat’a na vetlhah zing angaiye. ATM card kiguhpieh ahilou leh kilahpieh hohi Credit Card bang’a government in aha venbit lou ahizeh in chihthei chu adamdawi phapen ahi maiye.
Nei le neilou chu thuchuom ahita’n, i-neisun sun suh chadvai khah ding chu thil tijad umtah ahiye. Bank ahinai ti’a moh lungmuonpi thei ahipoi. ATM a sum alahdoh jad sang’a alahdoh dan’a um mi tamtah aumtai. Hiche tobang boina natuo louna ding in chingthei mai’o.

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.