Thursday, October 20, 2011

Nungahho thisan in akisilji'e LD October 2011


Vannuoi leisiet chung’a hin thil kidang dang ana suohdoh matchet jiengji’e. Akidang chieh chieh hizongleh akidang diehset ana umji’n ahi. Hiche akidang diehset holah’a LD in kidang asah diehset thilsuoh khat ana umkit in, laijonho hedding’a phuondoh ding kal ngahlel in ati akithing leu hiel jieng’e. Akidang diehset thilsuoh chu 16th century laiya Erzsebet (Elizabeth) Bathory kiti lengnu’n amelhoina le avousuo ahoina achullouna ding’a nungah chapang 600 athana thusim chu ahiye. Huiha.... seidoh nahnahta.
Khangdon lai leh mihiem amelhoiyin, avousuo apha’n, hinla kum achal’a mihiem ahung upat zep zep leh hiche hochun kikhelna ahin nei uvin, mauvin asallaiho ahung vuilha suh in, melhoina akiem mang zouhiel’e. Hiche jieh tah zong hi hinte, sanakhang anati khel khel’u. Erzsebet lengnu zong chu nungah ahilai chun ameihoi lheh jieng’e. Amelhoina chu amatah in zong phad chie dungjuiya a chiemang ding pamai asahlheh jieng hitei inte. Amelhoina aneiden theina ding in nungah chapang, pasal toh kitongkha loulai chieh 600 hiel ana that in, athisan uvin ana kisilji’n ahi.
Poland, Hungary, Slovakia le Romania ho kigopkhom laiya chun East Central Europe ana kiti’e Hiche gam’a Hun Gutkeled jad holah’a abawlthei pen le athunei pen chu Bathory innsung mite ana hiuvin ahi. 13th Century lai akuon chun atha hadna’u le abawltheina’u mite hedding in ana kithang panta’n, 16th century phad laiyin gamsung aboncha’n amaho thaneina tobang ana hizoutai. Ahinla amaho’a ding’a vangsiet umtah in 1658 chun athaneina’u le alalna’u zouse ana kichaidel jiengtai.
Bathory innsung mite leng in akipuo uvin ahi. Hiche leng hina chu numeiyin zong apuoh thei ahiye. Hedkhah lou beh mikhat in amaho innsung’a thuneina ahilou leh leng hina atuh khah ding daana in amaho le amaho akicheng jiuvin, thuneina chu atuhchah kheh jieng uvin ahi. Ahinla hiche chun boina akuon in Bathory te achuomkoi dieh puon, boina siemnuom zong akivad dieh pouve. Mihiem lunggel pulou’a gamsa bang’a motchon zong aum thou uvin, hiche holah’a chun Erzsebet chu akhohse pen in apang’e.
Erzsebet chu chapang neocha ahilaiya kuon in amel anahoi lheh jieng’e. Chule imalam zouse’ah afel lheh jieng in, lung limgeh cha’n hinkhuo amang zing’e. Leng cha dan’a hung seilien ahijieh chun aki khoukhahna zong chihna thepna’a ki lhasam ahipuon, amel vet jieng in zong miching ahiding chu heddoh thei ahijieng’e.
Erzsebet chu chuche phad lai numei ding in adin sang loi ahi’n, atahsa apha’n, guollhang tamtah in Erzsebet toh kilungsiet chu thuchuom hitaleh, kihoupi khah mai mai zong akiletsahpi khopsed jiuve. Chule ama ngai le lungsiet zong tamtah aum in, kivad tih anei ngaipoi.
Erzsebet kum 15 alhin phad in a innsung mite’n amaho phatchuomna ding in sepai jalamkai khat toh ana kichensah tauve. Sepai jalamkaipa chu tu’a Romania kiti, chuche phad laiya Transylvania a ana kihe gamsung’a um Capartian muolvum’a cheng ahiye. Ajinei zou chun Erzsebet chu Lady of the Castle of Csejthe ti’n akihetai. Achenna inn chu khopi akuon’a gamlatah, avel’a thinglhang kho neocha cha ho tilou koima chenna aumpoi. Loulhoumi jiengseh lah’a chen chu leng innpi’a hung khanglien Erzsebet ading in thilnuom behseh ahi tapoi.
Sun tieng leh Erzsebet chu inn vellah’ah avahleji’n, ahinla bongnou api nawicheb le bongchal bongpi toh kidelle le ho, chule kelcha hon leh lou bawlmi ho tilou thildang mong mong aumlou abang jieng’e. Jaantieng leh mihiem chenna lou bang in athip chet in, leng innpi buoilah lah jieng, milien milal chule khopi sung’a mihiem tamtah chenna mun’a hung seilien nu ading chun hinkhuo chu akehkhat hielpi akichaidoh abang jieng tai. Kum 15 bouseh khangdong nungah atha thah laitah’a a innsung mite’n akilungsietpi khahlou beh sepai jalamkaipa toh akichensah nu uva ding chun thanopna kiti mong mong aum tapoi. Hiche chung chuon’a chun a inn-neipu zong inn’a um manlou in gamsung venbitna ding in akisabuoi zing in, ajinu jieng zong alungdei bangtah in hinkhuo nuom in amanpi manpoi.
Erzsebet in hahsatah le genthei tah in hinkhuo amang zing in, sanakhang nuomtah’a mang man talou’a jinei hinkhuo aman jieng hu hedthiem hahsa asalheh jieng’e. Ahinla ka genthei’e ti’n kap kap zong leh aphatchuomna umlou ding ahida’n ahin heddoh phad in ama le ama athanopna ding, chule phad suhmangna ding ngaituo in hinkhuo ahin mang panta’n ahi.
Erzsebet chun athanopna ding lamtah’a phad suhmangna ding ahol lai chun, doi le kaonei ho thilbawl le natohna chun alungthim alakha pen in, hijieh chun avel’a um hiche lampang’a thepna neiho chu akoukhom in, athuguh’u zilding ahin guong pantai. Ajipa thuneina jal leh sum le pai lam’a kilhahsamna neilou ahijieh in umhen atiti chu aumthei jieng thou’e. Doi le kao choiho chu a innsung’ah lhunna gena, neh le chah phatah in avetkol pieh in, hiti chun phad-ong um manlou in akisa buoi cheng jitai. Amaho lah’a chun athiem diehset, abawlthei diehset, chule hiche thusim’a seidoh ding’a melse tah tah le tijad umtah tah bawlthei zong ajao uve. Amaho’n amaho thepna lamdoltah in Erzsebet chu phatah in class aneipi zing uvin, hinla Erzsebet ading in hiche ho bouseh zil zong chu aphakhop dieh tapoi.
16th century kipattil lai chun gamsung’ah lungmuonna aumpuon, gaal le tuol jieh in lung liengvai tah in hinkhuo amang gam tauve. Turks sepai galhing’a kimanho akuon’a thuguh heddoh theina tei ding in Erzsebet jipa’n ki eng-bawlna gimneitah tah apodoh in ahi. Hiche holah’a agimnei diehset chu khao huol, amonglam’a mihiem khut zung bang’a thih hiemtah ah kibul, mihiem tahsa phe kaidoh chet chet thei ding mijebna tijad umtah khat aneiyin ahi. Ama jieng zong mi lungtah, chule mi gilou tah ahijieng vang in hiti’a mi ki eng-bawl hochu avengam jipoi. Hiche ki eng-bawlna chu a chenna innmun’ah akoiyin, hinla ama umlou kah leh mi ana eng-bawlji ding uvin thupieh khaotah aneitai.
Ajipa natohna chu Erzsebet ading in thanop aum lheh jieng tai. Ajipa umlou kah chun amatah mivo in apangji’n, ami eng-bawlho chu saguoh keoseh in athallam in alupsah in, ajebji’e. Atahsa uva kuon’a thisan ahung luondoh’a, thuohlelna le kichad tijad jieh’a ahapen chan uvin Erzsebet chun nuom asacheh cheh jiengji’’e. Hiche bep chu hilou in amel uva kichadna mel aput uva, thuohlel tah’a ahung pendoh’u zong chu avetnuom lheh jieng ji’n ahi. Melma eng-bawl ding aumlou tieng leh Erzsebet chun achenkhompi ajipa sumba, nung pieh zoulou loubawlmi hozong ana eng-bawlji’e.
1604 kum chun Erzsebet chu ajipa’n ana thisantai. Numei kijuoh khat sum apieh nuomlou jieh in numeinu’n amavo in, hiche chu athipi dan in akiseiye. Ajipa thi thu azahdoh akuon in Erzsebet in kilungsietpi ding pasal angaituo panpan tai. Ajieh chu akichen til lhon akuon’a khatvei jieng cha zong ajipa alungsiet khahlou ahiye. Pasal khangthah, athahad le melhoi ngaicha’a Erzsebet in hinkhuo amankit vang in ama melhoina hochun kiemsuh lam ana manota’n, ama zong akum 43 lam ana phamantai. Hijieh chun kilungsietpi ding le kichenpi ding in Erzsebet chu ama deibang pasalho’n avelel tapouvin, akum upa lam, ama deilou lamho zoh in anaha vetzoh tauve.
Ajipa’n athisan nung chun Erzsebet chu Poland lengnu dan in ahung umdohta’n, ajipa’a pan’a, kichenpi zou tieng leh amanu chu hedoh’a alaltouna toupha ding chu milien milal phabep lunggel ahung hitai. Ahinla leng innpi’a hung khanglien Erzsebet in hiche ho zouse chu milien milalho’n alungthim uva agel masang in zong ama’n ana kiheddoh kittai. Lekhathiem tah ahijieh chun koima lungthim in alhalud zou poi. Sun tieng leh laltouna’a tou’a vaihom ding zong anuom in, jaan tieng leh atahsa ngaichad suh bulhit pieh ding zong adeikit in, hinla atha ahung lhahsam’a, amelhoina achul lhah leh anigel’a alhasuo tei ding chu ama’n zong akihed’e.
Chuti’a lunggim tah’a hinkhuo aman zing laitah chun Erzsebet in asuoh nungah khat chu umchim thoina ding in abieng akhuod pieh in ahileh suohnu bieng akuon chun thisan ahung luongdoh in, hiche thisan hochu phabeppi Erzsebet khut chung’ah achukha’n ahi. Chomkhat zou in akhutchu ave’n ahileh suoh nungahnu thisan madna kah chu atahsa dangho sang in avou hoizep in akilang’e. Hiche phad chun ama’n zong ama nuoiya natong louthiemho adong in, hiche chu thil hithei ding hinam ti ahin khuol pantai. Masang laiya nungah thiengthou, pasal toh kitongkha loulaiho thisan in thil abawltheina le mihiem akhangdon lai bang’a avousuo ahoizingna thu ana kisei tamtah aseidoh pieh tauve. Erzsebet chu thil thah mudoh dan’a aki ngaituo jieh in akipana asanglheh jiengtai.
Chuche phad laiya ama jenle’a pang Katarina kiti numei khat aum in, amanu hi lengnu’a ding’a beautician ahiye. Lengnu maipha holna jal in alunggel suh bulhit pieh ding in lungthim ahin guong pan lhonta’n ahi. Erzsebet in themkhat in bon nna atoh thei leh tamtah hileh nna lientah atoh thei ding ahi ti’n lunggel anei zing’e. Hiche akuon chun nungah thieng thisan’a kisil ding lunggel ahung piengdoh tai. Nungah thisan’a akisil zing leh amelhoina chu anei zing thei ding bang in agel in, akipah lheh jieng’e. Chuti’a kisil zing nading’a chu nungah thisan hoiya akilah zing ding hitantem?
Koima’n aheddoh phahlou, ama tahsa ngaichad suh bulhitna ding’a guhthim’a ana kithuo khompi zing, chule Erzsebet in zong midang sang’a atahsan joh le angailud joh Dorotta Szentes kitinu chu chu ahiye. Hiche nu chule alawi dangho toh Erzsebet chu guhthim in jaan tieng leh kholai ahung vahdoh panta’n ahi. Jaan’a nungah achang’a hung vahdoh atuo khah’u leh aman uvin, innlam’ah akipuoh jiuve. Inn alhun tieng’u leh nungahnu chu chain mangcha’n saguohkeo le ahinglai chang in abungbu’n akhai uvin, alawl a-ad pieh jiuvin, athisan chu Erzsebet kisilna ding in alhohdoh jiuvin ahi.
Erzsebet chun amasapen in nungahho thisan chu lengnu jukhawn ah akisun in, hiche chu adawnji’n, chuzou tah leh ahung kisil bepji’e. Ahinla athisan ngaichadna ahung sancheh cheh phad chun khon’a zong sung man talou i akisilna ding’a kikholkhom thisan hochu achibthoji’n, hiche sang’a melsejo diehset ding chun nungahnu lawl chang akuon’a thisan hung luonglha hochu achobtho jitai. Hiti chun gamsung’a nungah chapang mang chu ahung pungtou cheh chehta’n ahi.
Erzsebet in kum 5 tobang guhthim’a nungahho thisan’a kisil ahin chiepi zou in heddoh thah ahin neikitta’n ahi. Loubawlmi ho chate thisan’a akisil chun avousuo’a ding in ama deibangtah in nna atongdoh zoupoi ti ahin mudohta’n, ama la hoitei tei nuom ahijieh chun thisan thah, aphazep ngaichad ahung hikittai.
Chuche phad lai chun Transylvania gamsung’ah nu le pate’n chate thiemzilna lampang hatah in ana ngaisang uvin, ana khohgel lheh uve. Hiche thu chu Erzsebet in ahin hedoh kitta’n, sum le pai nei ahijieh chun numei chapangho’a ding in thiemzil inn, amun’a geden ding, tulaiya hostel kiti tobang khat ahin bawldohta’n ahi. Lengnu’n agelkhoh’a chapang thiem ahin zilsah guot chu minu mipate’n ana kipapi lheh uve. Hijieh chun ama school a chate kaisah teiding ti’n admission chu akichutho jieng uve. Hinla Erzsebet in nungah chapang 25 bouseh ala’n, amaho chu innsung nuomtah’a hung seilien ahisuoh kei uve. Erzsebet in chapangho chu phatah’a thiemzil chaisah ding in nu le pate ana seipieh’e. Atahbeh mong in athiemzil’u chu akichai tahbeh’e. Akichai lah’a zong akichai deh ahitai.
Dorotta Szentes kithuopina jal in Erzsebet in hiche nungah 25 ho zong chu adangho abawlna’u bang in ahin bawl kit tauvin ahi. Erzsebet ading in nungah hol’a gamkuon ngailou, apheichung’a bailamsa’a muthei jieng dan’a agel tah jieh chun khohsahna ana lhasam zepta’n, nungah 4 ho luongdamsa, athisan’u kichob kangsa hochu achenna inn akuon chun ahin lehlha kha tauve. Lunghang tah in asuohho chu gaseldoh loi ding in asol in, hinla avel’a um mipiho chun hiche nungah 4 hochu koi ahi’u ana hedoh man tauvin, Erzsebet a ding in athilguh bawlho chu heddoh in ahung umlota’n ahi.
Hiche thu chu ahung kithang thang in, Hungarian Emperor Matthias II bilkuol teni’n zong ana japhata’n ahi. Erzsebet chu aped ped in sepaiho amatsah uvin, thutanna masang’a ding di’n thulhuhna asiem paitai. Ahinla leng thisan ananei khah jieh chun mat theilou in aumkit’e. Akipat til akuon in Erzsebet in nungah chapang 600 jen ama tahsa melhoi zing nading in a thisan’u kisilna’n ana mang in ahi. Akithuopi’a pang Dorotta le asuoh hochu ahing lai chang in meiyin agou vam hiel jieng uve. Ahinla Erzsebet chu house arrest abawltho uvin, innsung’a bom neocha sung khat’ah aumsah uvin, kot chabi akam khum tauve. Kisihna kamcheng neocha zong ama akuon in agingdoh puon, genthei tah in bom sung’a chun kum 4 hinkhuo amang in, ama zong akithi dohtai.
Erzsebet Bathory thusim akuon chun Bram Stoker in vampire thusim amasapen ding in ahin zihdoh in, tuni geiyin vampire thusim hi lekhabu le film a vetthei ding in aumdoh lotai. Ahinla thusim dang banglou tah in Erzsebet Bathory thusim hi atah tah anahi’e.


No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.