Thursday, October 20, 2011

CHRISTIAN ETHICS/SOCIAL PRINCIPLES - Rev. N. Lhungdim




Christian hinkhuo’a kisim lhing louna thei hohi thil neocha cha bang’a i-gel vang uva aneo khat cha umlou, aboncha’a alien bang ahisuoh keiyin ahi. Veute kuwa, khaini, zarda, cigarette le ju hohi konkhat in aki banglou dan’a i-gel uva i-bawl’u ahi’n midang hochun kibangtah’a agelbeh jieng ahi. Hichun khat cha zong neh’a hoidohna umlou aseina ahi. Neh le dawn hi phatchuomna ding hobou neh’a dawn ding, midang gel lhing louna thei hochu Christian lamkaiho’n bawllou ding hilna ahi.
CHRISTIAN DISCIPLINE:-
1. LAMPI’A KILHON KHOM:-
Christian milhing khat chu achiena zouse chu aki simna hizing jieng ahi. Mitoh naki lhon khom tieng le chihtheina ding thuhil aum chieh’e. Naji nacha toh naki lhon khom chu adih ahi’n koima niel ding seisiet thei ding ahipoi. Hinla miji le micha chu mohseh’a naki lhon khompi zing lou ding chu apha hiding ahi. Ven, akilhon khom lou dingho aki lhon khom zing tieng le seiset le demna chu ama’n koima pieh lou’a aki lahlud jieh’a midang seisiet le taimo hinkhuo lhungji ahibou’e.
2. CHIBAI KIBAWL THU:-
Chibai hi Christian chonna bang’a seithei ahi. Christian khat le khat kingailud vetsahna chu kimutuo tieng leh chibai kibawlhi abul ahi. Ven, kihena’a ahivang’a chibai kibol theilou ho khu Christian lhasam bang’a kigel ahi. Kigel lhingna khat ahi jeh’a sign of Love chule sign of Trust bang’a kibawl ahi. Hinla christian lou hon Non-Christian ho vang pasal chu moh bawl thei jieng ahin, numei ahi tiengle vang gelzep angaiye. Culture kibang lou numeiho vang mohbol lou ding ahi.
3. THI NIKHUO’A THUSEI :-
Mi konkhat chu mithi nile thusei ding’a kigel loi aum’e. Thi nihi mi zouse thusei nikhuo ahipuon, na seilouna ding mun’a sei hin in. Koima’n seihih in nati louvang’a jachad umtah’a min nagelna ahi theiye. Houbungho’n ageltuoh chet uva asei ding lom akoi cheng’u chu alhingsed ahi. Thigaal’a hung zouse chu thusei bang’a sim ahi chieh jieng’e. Athipa ahilou leh athinu hecheng  hung ahijieh in thusei zong chihthei angaiye. Nasei khiel leh midang gellhing louna mizou, tahsan umlou naki lamdoh thei ahi. Tukhang hi thu mohsei sei khang ahitapoi, chihthei angaiye.
4. BIO-DATA :-
Thi nikhio le Bio-Data chu mi zouse’n asim nuompen ahi’n adihlou vang jihlou ding ahi. Konkhat chu athi nikhuo’a dihlou toh kivuitha zong aum’e. Kuki ho Ex. MLA khat chu athi nikhuo in apien nikhuo dihlou tah ajih’un, adihlou toh akivui thatai. Mihiem khat chu apien nikhuo nopnop jih thei ahipuon, adihtah jihpieh ding ahi. Thi nikhuo’a dihlou bawlte chu mi zouse’n midihloute bang’a agelden ding ahin aphapoi. Innsung’a adihlou kibawl chun society minsietna gei alhut thei ahi’n chihthei angaiye.
5. NEH LE DAWN :-
Neh hi tahsa phatchuomna ding le midang pachad thei nading hobou neh ding ahin - neh le dawn jieh’a midang musit le taimo kilahho vang chu ipi kisei ding ham? Christian lhasam ahi jiengta’n jachad umtah hinkhuo neiho ahiuve. Theological degree hoitah tah neiya ahivang’a alawl hawm tuhtang zoulou hohi leisiet chung’a mivangse pen ho ahiuve. Koima’n la ima seipieh theilou ahivang’a tahsan lhing hithei lou ahitauve. Ipi ding’a neh le dawn jieh’a midang tahsan lel kihi ding ham?
6. HOUIN KAI :-
Christian quality mudoh theina masapen chu hou-inn kaihi ahi. Hou-inn kai zing mi chu tahsan thei mi ahijieng na ahin Christian ho kisimlhingna mun chu hou-inn ahijieng’e. Ipi bawl hen ipi tong zong leh hou-inn kai theilou hochu tahsan umlou -kichihsah- ahivang’a ching bukim lou ipi sei zong leh tahsan lhingtah hilou mi ahi jieng’e. Hou-inn kai zing  ho vang chu ama kigel niem lheh zong leh midangho’n tahsan khat chu apuohsah zing thei’u ahi. Hou-inn kailou chu non-christian ahibou’e.
7. SOM’A KHAT PATHIEN’A:-
Pathien tepsa som’a khat hi kisei thieng ding’a kigel’a penuomlou loi aum’e. Ama hochu Pharisee dihtahho ahiuve. Som’a khat petheilou hochu Pathien sumgu ahiuve. Christian khat chun som’a khat kitub tah’a apieh zing ding ahi. Pathien in mihem chu gucha ding’a adeilou ahi’n, gucha hochu koima’n tahsan lhing aneilou ahijieh’a houbung’a som’a khat petheilou zouse chu half christian ahiuve. Christian som’a khat kitub tah’a pethei hochu tahsan lhing ahi zing uvin midang tilkhou thei christian ahiuve. Som’a khat pezing thei hochu tahsan lhing ahijieng uvin ngailud lhingsed akipuoh zing thei uve. Som’a khat hi christian bulhing hina ahibou’e.
8. RELIEF/GENTHEI KITHUOPI:-
Christianho thupi chu genthei kithuopi ding hi ahi. Ven, genthei zouse chu nang le ken iki thuopi zoulou ding ahi’n, hinla nang le kei hieng’a hung hochu iki thuopi thei le genthei zouse kithuopi bang’a sim ihi ding’u ahi. Samaria miphapa thusim chu ven, ahed mi zong ahipuon ahivang in akithuopi ding’a ana um jieh in akithuopi jieng’e. Hospital alhut in a bill zouse zong ama’n apieh ding in akitiem kit’e. Ajieh chu Pathien in ama kithuopi ding’a anakoi bang’a agel thei jieh ahi. Nang hieng’a mi kithuopina thum ding’a hung zing ding ahipuon, ahung nikhuo’a nabawlna chu mi zouse nabawlna bang’a sim nahi nading ahi. Genthei kithuopi chu thilpha ahi.
9. MISSIONARY NATOH :-
Christian khat chu missionary dinmun ihi chieh’u ahi. Pathien in nang chu ipi talent napieh ham? Napieh na talent chu missionary natohna’a nanei ding ahi. Mi zouse talent akibang puon, missionary natoh zong kibanglou ding ahi. Thusei theina nei aum in tao ding lunggel nei zing mi aum in, chule tohmun chuom chom i-nei chieh uve. Ven, football peh hochu thiem lheh zongle’u goal akhumlou leh athiem’a kisimlou ahi bang in, Christian natohna lam chuom chuom’a pang zongle chun missionary natohna’a napan lou leh football peh thiem tah goal khum louho tobang nahi ding ahi.
Hiche jeh’a chu Christian natoh kisim lhing napen chu missionary natoh hi ahi. Veute, Mizoram hi India sung’a state neopen ahivang in missionary natohna’a India sung’a minthangpen ahi tauve. India Church Leader ho’n Mizoram vannuoi pumpi’a kithang-at pina tah’a asei zing thei’u chu missionary natoh lientah le phatah anei zing thei jieh’u ahi.
India sung tilou foreign missionary seh zong hi India sung’a ding’a state dang dang ho sang’a tampen ahi’n chule lolhingpen ahiuve. Council for World Mission Missionary kikhopna’ah Mizoho atampen ahi zing thei uve. Hichun avetsah chu Mizote hi foreign missionary tampen ahi zing uve tina ahi. India sung’a Bible society natohna’a minthangpen le hadpen zong Mizoram ahi.
Christian natohna ahin mihiem tam le lhom in akive tapuon amavang natohgaa (fruit) hochu ahitai. Manipur sung jeng’a zong eiho houbung hosang in Mizoram missionary natoh hi bulhingjo leh pilhingjo ahiye. Christianity kiti hi a thupi chu MISSION AHI.
Asim zouse’a ding in Pathien in vang buoh chieh hen.






























No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.