Wednesday, February 22, 2012

Kuki Custom le Christianity - Rev. N. Lhungdim BA BD - LD Feb. 2012

Kukite hi custom kitubtah le dettah nei ihiuve. Adang tamtah um zong leh mipiho atamjo’n azuikhiel, akhohpen tah khat gahsei’u hite. Numei man le muol thu’a hin daan bei i-bang uvin ahileh i-lamvaina’u khat ahung hitah jieh in Kuki Innpi (apex body) hochun nampi chie tuoh theina ding pen ahin gel uva daanpi khat ahin siem’u chu veute.
Phung zouse’n manbih anei suoh keiye, atam zong aum in, alhom zong aum’e. Kibanglou ahijieh in mipi kilhonkhom theina ding le khang ahung kikheltah jieh’a man le muol’a ding’a thilho chu aumlou zong aum tah jieh’a hiti’a hi ahin siem’u ahi.
Man hi aum tei-tei ding thil khat chu ahi. Ajih chu Bible Genesis a zong Abraham chapa Issac jineina’a chu Rebecca chu aman’a sim ding’a kipa thilpieh abawl’u ahi. Mihiem khat chu manbei vang hilou ding ahivang’a man behseh’a seilou ding, kipana jieh le kijana jieh chule kingailud zing nading’a thilpieh’a ana kibawl ahibou’e.
Man kitihi ki-engbawlna ding le kihed khielna ding ahipuon, kijana ding le kingailud vetsahna aum zing nading’a um ahibou’e. Hiche jieh’a chu Kukite hi man kibang loute ihijieh uva kibangtah’a kilhon khom theina ding’a anuoiya bang’a ahin guon’u hi thilpha tah ahi.
Numei zouse aman kibang chieh ding, siel 5 hichieh ding, aval koima’n aseilou ding.
1. Siel keng ding chu Dk. 4,000/- hiding
2. Sielguol chu Dk. 2000/- hiding
Siel keng ding chu custom a bang’a meikhai khichang khat in azui ding, tukhang’a khi le dah aum tahlou jieh’a sei tahlou ding, agom khom’a ding’a Dk. 10,000/- a kichai ding ahi.
Kuki Customary Law hand book Kuki Innpi in approved abawl ahitah jieh in mi zouse’n jachieh ding, zui chieh ding, chule daan khel’a ima bawl tahlou ding, thilken chu puon lheh khat le numeinu manchah cheng toh hitha ding ahi.
Thilpieh ding hohi daan khaotah akisei theipuon, chanu chu anu le apa in pieh ding lawm anei le olzep le apieh ding ahoiye. Meilheite bang’a chanu lhahdoh nikhuo le thilken pieh tamtah puohsah kited bang kibawl hi custom ahipuon, bawl tahlou ding ahi. Kichen hi thilgun tah ahi’n, abawlkhielho’n nuijad bang’a suodoh aum’e. Custim khel’a kibawl hochu kisei ahi. Custom hi ngailud ding, zui dih ding chu chanu ding’a damna zong ahi.
Custom chop khel’a natoh neiho chu abawl thei nauvin ahin chanute vang lhing apuoh theilouna’u suoh thei ahi. Ajieh chu custom jaa chu Pathien jaana ahi’n, Pathien jaalou’a natoh le thil kibawl chu vangphat kilhung tuoh thei jilou ahijieh in chingthei ute.
Leisiet chung’a Pathien Pathien itiuvin, Pathien deilou i-bawl jiuve. Hichu custom donlou’a i-chop khiel jiho’u hi Pathien deilou ahibou’e. Pathien deilou bawl hochu alhahdoh chanu ding’a POISON tobang ahibou’e.
Imphal mun’a mihao (rich man) khat in custom chop khel’a natoh anei le Churachandpur town sung’a mihao khat in custom chop khel’a natoh aneilhon chu koima’n ima asei theilou ahivang’a melse tah’a vangsiet lhung ahi. Ki eona ahipuon, custom hi Pathien pieh ahin, achopkhel hochun Pathien achop khel’u ahitai.
Pathien min in thupi tah in taona in kilha nante, ahivang in custom aki chopkhel tahjieh in vang kiti chu kilhung thei tapuonte, Hichu minu le mipa chun a chanu chu alungsiet behseh jieh uva sapsiet alhun pieh bang’a seithei ahitai.

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.