Wednesday, February 22, 2012

Election Manifesto - Seikholien Haokip LD Feb. 2012

Manipur innpi sung’a vaihom ding kilhenna i-masang uva hung lhung pai jieng ding in aumtai. Hotel houlimna le kholai dung’a houlimna ding’a topic hoitah tah hung piengdoh teiding in tahsan aum’e. Candidate ho’n chini le bongnoi hin hah’o’m uvintin, agent ho’n sum in mi hinjol uvintin, khuo tamtah youth club ana umkhahlouna munho’a zong youth club hung umdoh intin, football uniform khuina ding, lampi alkatara sun ding, innchung zouse tinkhu ding kitiho’n anung ahin zuipeh ding ahitai. Innsungmi kingailudna hung pung cheh cheh intin, innsung mi candidate neilouho chu akinaipi ding, jol le guol ding tamtah hung umdoh intin, maicham gelkhohna hung um intin, vang thumpiehna le mang ledoh theina Daniel in ana neikhah tobangho zong hung umdoh kitding ahiye. Hiche ho kikah lah’a chun thingnuoimi kisuonpi’a lolhinna delzing zong tamtah hung umdoh inte. Nam sepaiho’n phung le chang sepai, chule panpi tum neilou’a nampi ding gelkhohna jal’a election a akikumloudi’u mipi kinepna ahizing’e. Mipi kinepna guilhunsah ding in nam sepaiho’n lunggel nei’u hite.
Vote mutampen pen kaidoh jieng ding ahitoh kilhon in candidate ho’n vote atam theipen muding ngaituo in panla chieh uvinte. Vote khat jieng zong aman um ahitah jieh in sumneite’n sum tamtah sending lunglel pouvinte. Sum neilou candidate aumding vang tahsan aumpoi. Aneilouho’n zong bat in kilah uvintin, ahilou leh amaho tosot, sumnei mi umtei ding ahiye. Hiche jieh chun sum in vai hin hom intin, mipite’a ding in chihthei ngai lheh jieng inte. Sum’a ikijuohdoh uva, kum 5 sung MLA pa i-dem zing di’u ham, ahilou leh thutah i-dinpi uva gam le nam ngailu lamkai ikilhendohdi’u ham? Nang in nadei johjoh nakilhen thei ahiye. Hiche chu nang khut’ah akingam’e. Nakhutpi in asot nalam lam’a nachie jieng thei ahiye. Gam le nam ngailu lamkai ikilhendoh teidi’u vang nampi’a ding in damna hitei inte. Hiche thu akisei tieng leh tu’a MLA ho gam le nam ngailu umlou dan’a gel zong ana umkha inti ti gellou thei ahipoi. Tu’a MLA ho siet le phat anatoh uva i-musuoh’u ahita’n, athah tamtah ahung kiguondoh zong um intin, hiche hochu toh tu’a MLA ho i-vetkah uva, koijoh chun gam le nam’a ding in nna tongphajo inte itiuvem, hiche chu khutpi in asot angaiye.
Candidate ho’n vote holna in sei le sah tamtah hin nei uvinte. Hiche chu kabawl ding, khache chu kabawl ding, tiho tamtah hung gingdoh ding ahiye. Candidate khat chu MLA hitahbeh zong leh ama’n ama nopnop’a nna amoh toh jieng thei ahipoi ti geldoh zing’u hite. Candidate pa manifesto chu ipiham ti i-hed’u angaiye. Chule ama manifesto le a party manifesto kituoh hinam? Manipur ahin kidangtah in manifesto neilou politician tamtah aum’e akiti. Manipur University a Political Science student ho’n hiche thu khuolchilna ananeina uva Manipur a politician ho’n mipi in manifesto angaisangpuon, hiche jieh chun manifesto apoimo poi atiuve ti ana mudoh uve.
Election manifesto hi vannuoi leisiet gam zouse’a political party ho’n aneisuoh kei’u, vote holna ding’a manchah phatah’a ananei zing’u thil poimotah khat ahiye. Hiche chu Manipur a ana poimolou hileh akilawm’e. Hichangeiya politician ho kichepna’a ina um’u chu angahna aum angaitai. Candidate khat chun a manifesto kichientah’a mipiho ahedsah angaiye. Koite khuo hamkhat community hall kasha pieh ding nahiuve kitiho maimaiya lungkim thei ihi tapouve. Eiho gam tizongle’u hen meilheite’n i-chung uva vai ahomzing ahi’n, hiche thunei vaihomho’n amaho deidan dan’a i-chung uva vai ahom theilouna ding uva panla ngam ding mi i-nei’u angaiye. Khosung in pucca road aneina ding mai maiya candidate khat ading’a thingam’a pan kitiho chu a thring val hitalou ham? Hiche hochu MLA khat pou pou in zong ama local area development fund mangcha’a abawl jieng thei ahi’n, athupi pen ahi tapoi. MLA in zong ama local area development fund chu ama family development fund a aman lounah leh constituency sung’a chun pahthethu in community hall ho tungdoh zou mama jieng inte.
Achiesa 2009 chun Indian National Congress in amaho party manifesto-ah India gamsung’a thinglhang khuo zouse’a broadband connection koiding anati uve. Atahsuo le suolou i-hechieh uve. Tata indicom te Photon Plus seina’a anei’u ahi khat tou dem? Hiti tobang hin party zouse’n ama ama manifesto ana neisuoh kei jiuvin ahi. Miching khenkhat in party manifesto hi mipiho lhepna ding’a hung kisiemdohji ahi atiuve. Adihna tahkhat zong aum’e. Gam zouse’ah election ding tieng leh ahoithei pen’a gamsung siemphatna ding in party zouse’n kitepna ana neijiuvin, ahinla thuneiya apan tieng’u leh aboncha’n atong muolsuo diehji pouve. Hizongleh election manifesto toh kituoh in nna atong pou pou uvin, toh muolsuo zong vang aumjinai.
Party khat in ama manifesto toh kituohlou’a nna ahin toh tieng leh media ho’n hatah in ahin dem jiuvin, opposition ho’a ding in kitilkhouna in apangkitji’e. Aboncha’n tong muolsuo hihzongle’u INC in thinglhang gam siemphatna ding’a Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Scheme ahin suh pilhingho bang anasa mama jieng’e. Phatah’a manifesto toh kituoh’a nna ahin toh’u leh minphatna anei jiuvin, aban election phad zong leh amaho’a ding in maichang in apang theiji’n ahi.
Eiho dinmun’ah gah vekitle’u hen, candidate bang khat chun ama mimal in manifesto ahin kisiem jiuvin, community hall le black topping aha minphah thei lheh uve. Education lam khohsap zep khat le ni in ama vote tamzepna khosung’a school umpen pen a chung tinkhu pieh ding tiho anahikitji nalaiye. Phatah in kikhuol leh school inn tin akhu guot’u chu IAY scheme a ama vote pelouho chan ding kilah pieh guo zong ana hikha maithei chu’o.
MLA ho akuon’a mimal phatchuomna ding iki ngaituo lai chan uvin amaho’n zong thudih sei pouvintin, chule nna phachuom zong tongdoh thei dieh pouvinte. Nampi’a ding’a nna atoh theinadi’u phad i-pieh’u angaitai. Development lampang chu aumsa ahi’n, atohdi’u mong ahiye. Development fund zouse aneh chai jieng louna ding uvin development toh kisaiya nnatoh ding aumsaho chu ahiding mong in ngaituo’u hitin, vote hol toh kigom’a kipathu zong gasei khel khel angaipoi. Hou-inn chowkidar in kikhopna ding pung avoh jieh in koima’n ama chung’ah kipathu agasei sei jieng poi. Atoh ding atoh ahi ti’n mi zouse’n agel chieh’e. I-hamti’a hou-inn sung’a tounaho asuhthieng lou’a, hou-inn vellah hampaho asuhthieng lou leh housiet achangji’n ahi. Hiche tobang chu ahi angaiye. Atong ding’a lhendoh ahiuvin, atohdi’u ahijieng’e. Hinla atoh ding dol atohlou tieng’u leh housiet’a, akisiem phat lou leh term kit tieng leh vote piehlou ding dan joh ahitai.
Election ahung lhun tieng leh MLA Candidate ho’n anop nop asei jieng uva, mipi’n khut i-beh beh jieng’u hi thil ngol huoitah ahiye. Nah-nuoi kamhom in seimo anei poi. I-gamsung’u kivet’u hite. Lampiho ahiding bang’a siem phat hinam? Khantouna i-changeiya hung lhung tahbeh hinam? Meilheite’n thinglhang gam lahpieh eiguot’u zong geldoh zing’u hite. CM pa lungholna’a akha gakhuod thei iki lhendoh khah’u leh thinglhang gam i-lhasuo jieng thei’u ahiye. Chule Kuki society sung’a hi eipao thoho bouseh ihilou jieh uvin i-sopi ho uvin eiho’a bouseh dan’a eihin vetchep louna ding uva iti pan i-lahdi’u ham? Candidate ho’n phungthu changthu aha sei chan uva amangthai zep zep ding ihiuve. Society nemang thei ding sang’a asiem tuoh thei ding mi ikilhen’u angaiye.
Gam khangtou lah’a mipi’n candidate ho a manifesto dungjui in vote ape jiuve. Eiho lah’a manifesto hoipen chu phung-le-chang, thingnuoi kithuopi ding nei, mai vunsa, zousei khohsa lou, kitiho aha chie lheh nalaiye. Hiti’a kilhepna khang hi kichaisah phad hitalou ham?  Tuchung election a hin phung-le-chang, innsah-innlhang in candidate lheng pou hite. Chule mimal phatchuomna ding in zong candidate lheng pou hite. Nampi’a ding’a hangsantah’a pan hinla ngam ding hobou kilhen’u hite. Manipur akuon in chiedoh tauvin eikiti nadi’u agamla tapoi.

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.